Homilie voor de 4de zondag van de veertigdagentijd C 30 maart 2025

Homilie voor de 4de zondag van de veertigdagentijd C 30 maart 2025

Evangelie: Lc 15, 1-3.11-32
In die tijd kwamen de tollenaars en zondaars van allerlei slag bij Jezus om naar Hem te luisteren. De Farizeeën en de Schriftgeleerden morden daarover en zeiden: “Die man ontvangt zondaars en eet met hen." Hij hield hun deze gelijkenis voor: "Een man had twee zonen. Nu zei de jongste van hen tot zijn vader: Vader, geef mij het deel van het bezit waarop ik recht heb. En de vader verdeelde zijn vermogen onder hen. Niet lang daarna pakte de jongste zoon alles bij elkaar en vertrok naar een ver land. Daar verkwistte hij zijn bezit in een losbandig leven. Toen hij alles opgemaakt had kwam er
een verschrikkelijke hongersnood over dat land en hij begon gebrek te lijden. Nu ging hij in dienst bij een der inwoners van het land die hem het veld instuurde om varkens te hoeden. En al had hij graag zijn buik willen vullen met de schillen die de varkens aten, niemand gaf ze hem. Toen kwam hij tot nadenken en zei: Hoeveel dagloners van mijn vader hebben eten in overvloed, en ik verga hier van de honger. Ik ga weer naar mijn vader en ik zal hem zeggen: Vader, ik heb misdaan tegen de hemel en tegen u; maar neem mij aan als een van uw dagloners. Hij ging dus op weg naar zijn vader.

Zijn vader zag hem al in de verte aankomen en hij werd door medelijden bewogen; hij snelde op hem toe viel hem om de hals en kuste hem hartelijk. Maar de zoon zei tot hem: Vader, ik heb misdaan tegen de hemel en tegen u; ik ben het niet meer waard uw zoon te heten. Doch de vader gelastte zijn knechten: Haalt vlug het mooiste kleed en trekt het hem aan, steekt hem een ring aan zijn vinger en trekt hem sandalen aan. Haalt het gemeste kalf en slacht het; laten we eten en feestvieren, want deze zoon van mij was dood en is weer levend geworden, hij was verloren en is teruggevonden. Ze begonnen dus feest te vieren. Intussen was zijn oudste zoon op het land. Toen hij echter terugkeerde en het huis naderde hoorde hij muziek en dans. Hij riep een van de knechten en vroeg wat dat te betekenen had. Deze antwoordde: Uw broer is thuisgekomen en uw vader heeft het gemeste kalf laten slachten omdat hij hem gezond en wel heeft teruggekregen. Maar hij werd kwaad en wilde niet naar binnen. Toen zijn vader naar buiten kwam en bij hem aandrong gaf hij zijn vader ten antwoord: Al zoveel jaren dien ik u en nooit heb ik uw geboden overtreden, toch hebt gij mij nooit een bokje gegeven om eens met mijn vrienden feest te vieren. En nu die zoon van u is gekomen die uw vermogen heeft verbrast met slechte vrouwen, hebt ge voor hem het gemeste kalf laten slachten. Toen antwoordde de vader: jongen, jij bent altijd bij me en alles wat van mij is, is ook van jou. Maar er moet feest en vrolijkheid zijn, omdat die broer van je dood was en levend is geworden, verloren was en teruggevonden."


British artist Charlie Mackesy says that the story of the prodigal son is most central to him: “It is subversive and flies in the face of religion, religious sensibility and moral high ground. It suggests we are loved not for what we do but because we exist. It cannot be earned; it is a gift. This is the most liberating truth in existence, that we are loved, known, forgiven and free.” (mingwaimarie op Instagram)

Ik wees er vorige zondag op dat we ‘barmhartigheid’
als hét hoofdthema van het Lc-evangelie mogen aanduiden.
Het is Vincent de Haas, exegeet en permanent diaken in het bisdom Breda, die me daar op wees en ook, dat we het motto van kardinaal Jozef Cardijn, ‘Zien-Oordelen-Handelen’, in het Lc-evangelie kunnen vertalen naar
‘Zien-Bewogen worden-In beweging komen.’ Vincent de Haas schrijft:
“In het Lucas-evangelie vraagt Jezus aan zijn toehoorders
om leerling en volgeling te willen zijn op de weg van barmhartigheid.
In zijn visie kunnen alleen zo verstoorde menselijke relaties genezen worden. Het lijkt een visie te zijn die nog altijd inspirerend is.”
In het evangelie van deze zondag treffen we het motto van Lucas opnieuw aan:

Zijn vader zag (Zien) hem al in de verte aankomen
en hij werd door medelijden bewogen (Bewogen worden);
hij snelde op hem toe (In beweging komen).
Barmhartigheid is het gevolg van een innerlijk bewogen worden en dat innerlijk bewogen worden is het gevolg van ‘zien’,
maar wel zien met Gods ogen, goddelijk zien.
De vader ziet in de man die op hem afkomt
niet of zeker niet alleen de man die zijn bezit verkwistte.
Hij ziet hem als diegene die hij werkelijk is
en in de ogen van de vader steeds was en zal zijn: zijn zoon, meer nog, zijn geliefde zoon.
Dat is zijn werkelijke en diepste identiteit,
die de jongste zoon door zijn schuldbesef zelf niet meer ziet. Want: Ik ben het niet meer waard uw zoon te heten,
is hetzelfde als: Zie me niet meer als uw zoon, en:
Ik zie me niet meer als uw zoon.
Ook de oudste zoon ziet niet wie zijn broer is
en eigenlijk ziet hij ook zijn eigen diepste identiteit niet. Hij beseft niet, hij ziet niet in dat hij altijd bij de vader is en alles wat van de vader is ook van hem is.
Hij diende geen bokje te krijgen om feest te vieren. Hij kon er gerust eentje nemen!
Als we onszelf leren zien, met al onze fouten en zwakheden,
als Gods geliefde kinderen, dan zullen we ook anderen zo leren zien. Als we onszelf leren aanvaarden, zullen we ook anderen aanvaarden. Jezus volgen op zijn weg van barmhartigheid begint misschien wel met onszelf te leren aanvaarden, met onszelf te leren zien
als diegene naar wie Gods barmhartigheid uitgaat. Ik meen te mogen inzien dat mensen,
die altijd negatief zijn ingesteld tegenover anderen, eigenlijk niet in het reine leven met zichzelf
en wellicht zelfs niet openstaan voor Gods barmhartigheid.
De meeste mensen deugen, is de titel van een boek
van de Nederlandse historicus en schrijver Rutger Bregman.
Het boek werd zowel op lovende als op afbrekende kritiek ontvangen.
Maar misschien zijn de meeste mensen wel niet akkoord met de stelling die de titel van het boek verkondigt.
Nochtans zouden wij, christenen, die titel nog moeten radicaliseren:
Alle mensen zijn kinderen van God.
Dat is het wat Paulus bedoelt als hij aan de Korintiërs schrijft dat God in Christus de wereld met zich heeft verzoend.
Het mooiste kleed is dat van de nieuwe mens, van Christus. De vader bekleedt zijn zoon met Christus, de geliefde zoon. En zo moeten we onszelf zien.
Dan kan misschien in ons het valse gevoel wijken van ‘tekort gedaan worden’ waardoor we anderen zo weinig van harte gunnen
en ons zo negatief en vlug gekwetst opstellen.

priester Dirk Masschelein, maart 2025

https://www.youtube.com/watch?v=fMj0bB201uo