Tekst en onderricht 3 januari 2023
Bron van het onderricht:
Basil PENNINGTON, o.c.s.o., Inwendig gebed. Herontdekken van een oude christelijke manier van bidden. (Engelse titel: Centering Prayer. Renewing an Ancient Christian Prayer Form)
Onderricht op 3 januari 2023
In mijn nieuwjaarswensen heb ik een fragment opgenomen
van de bekende toespraak van Seattle, stamhoofd van de Dwamish-indianen, een toespraak die hij hield in 1854 als antwoord op de vraag
om de stamgronden te verkopen:
We kunnen inderdaad een mens pas begrijpen als we weet hebben van zijn of haar dromen,
hoop, verwachting, visioenen en diepste verlangens, dat alles wat meestal onuitgesproken
als een verborgen agenda ons leven bepaald. En wat onze diepste verlangens betreft,
mogen we niet aannemen dat God ze zelf in ons hart heeft gepland, en deze verlangens uiteindelijk allemaal uiting zijn
van het allerdiepste verlangen: bij, in God zijn?
In wat we actief gebed noemen spreken we onze dromen, hoop, verwachting, visioenen en verlangens uit
en daarbij zijn ons denken en onze verbeelding
grote deelnemers aan het gebed.
Maar dit bidden is en blijft wat we ‘objectiverend bidden’ kunnen noemen. Het kan ons initiëren en voorbereiden op een dieper niveau van gebed, dat, laat dit duidelijk zijn, niet het resultaat van onze inspanning zal wezen, maar een bidden dat ons gegeven wordt.
Ons actief gebed kan ons niet alleen naar dit dieper niveau van gebed leiden, ik ben er van overtuigd dat alle waarachtig bidden
vanuit dit dieper niveau ontstaat,
ook al zijn we dat meestal niet bewust.
Het is het gebed waarbij we niet langer aan of over God denken maar beseffen dat we bij God zijn,
ook al is dat niet met een vastgehouden objectiverende aandacht. Het is het gebed waarbij we niet langer aan Christus denken, maar gewoon Christus zijn.
Dat bij God zijn en dat Christus zijn is ons wezenlijke zelf. Dat weten we wel, daar zijn we ons van bewust.
Maar we zijn zo zelden in staat onszelf te ontdoen van het bewust denkende en wetende ego,
van ons voortdurend objectiverend bidden, van ons denken aan….
Er is een verschil tussen denken aan wat je moet doen, bewust zijn van wat je moet doen, weten wat je moet doen en het effectief handelen.
Er is een verschil tussen denken aan, bewust zijn van,
weten wie je bent en dit in je meditatie, je contemplatief gebed beleven. Ons denkende en wetende ego is tot dat beleven niet in staat.
Thomas Merton stelt daarom dat dit ego hulpeloos is en het gebed dat voortvloeit uit dat ego eveneens.
Met Paulus belijden we graag dat Christus leeft in ons, in mij. Maar er is een verschil dat te denken,
te denken dat ik de plaats ben van zijn aanwezigheid,
en de beleving dat Christus in mij leeft als mij wezenlijke ik. Meditatie is de tijd van de beleving van wie we zijn:
wezenlijk één met Christus zitten we aan Gods rechterhand. We zijn bij God en in God en God is bij ons en in ons.
Hoe meer we daar objectiverend denkend mee bezig zijn
hoe minder we dat aanwezig zijn realiseren, of beter, ‘laten geschieden’.
Vandaar dat het van groot belang is
om meditatie in de eerste plaats te beschouwen als een met, bij en in God zijn, en wij de meditatietijd niet dienen in te gaan met verwachtingen
als deze van een geslaagde meditatietijd met een ononderbroken aandacht, een stilgevallen verbeelding en een rustige geest.
We mediteren niet tot eigen genoegdoening noch om iets te realiseren en te presteren.
We mediteren om bij God te zijn met de aandacht van ons hart.
Soms is dat best te vergelijken met de situatie waarop je op iemand wacht maar ondertussen toch nog één en ander voor mekaar brengt.
Maar je hart is wel constant aanwezig bij de Komende.
Op geen enkel moment deemstert je verwachtende aandacht weg.
Dat is het wezen van een contemplatieve levenshouding maar ook van het contemplatieve bidden:
ons hart is als het ware constant wachtend ook al we verder van alles doen.
Christelijke Meditatie en Centering Prayer
zijn belevingsvormen van het contemplatieve bidden,
van het beleven om bij God te zijn met een aandachtig hart. Daarom kan er eigenlijk in de vorm geen wezenlijk verschil zijn. En er is dus geen wezenlijk verschil.
Onze verkenning van Centering Prayer
is een verruiming en verdieping van onze initiatie in contemplatief gebed en meditatie
Alles begint met het offeren van tijd.
Dit offeren vangt aan op het ogenblik dat we rustig gaan zitten, ontspannen maar alert rechtop.
Dan sluiten we de ogen
en op het natuurlijke ritme van onze ademhaling
gaan we ons gebedswoord, onze mantra zeggen en blijven herhalen en we richten al onze aandacht op dit woord.
Als verstrooiende gedachten of emoties deze aandacht onderuit halen
en ons dan ook uit ons bewust aanwezig zijn halen,
dan keren we door het woord terug in onszelf en in onze aandacht. Zo eenvoudig is het.
https://www.youtube.com/watch?v=Ir3htl3UlBk&ab_channel=VOCES8