Tekst en onderricht september 2017
2 september 2017:
HET RIJK GODS EN HET VOLK VAN GOD
“De tijd is vervuld en het Rijk Gods is nabij.” (Marcus 1, 14-15)
Bijbellezing uit het evangelie van Marcus:
14 Nadat Johannes was gevangengenomen,
ging Jezus naar Galilea
en verkondigde er Gods Blijde Boodschap.
15 Hij zei: 'De tijd is vervuld en het Rijk Gods is nabij.
Bekeert u en gelooft in de Blijde Boodschap.'
(Marcus 1, 14-15)
Lezing uit: Gerhard LOHFINK,
Jezus van Nazaret. Wat wou Hij? Wie was Hij?
Het ‘nu’ van het evangelie werd niet alleen in Nazaret niet aanvaard. Ook later in de geschiedenis van de kerk werd het telkens weer ontkend en gebagatelliseerd. En dit om dezelfde reden als in Nazaret. Blijkbaar zit het de mens dwars, als God in zijn leven concreet wil worden. Dan lopen de verlangens en voorkeuren van de mens gevaar. Ook zijn tijdschema’s. Het kan toch niet vandaag zijn, want dan zouden wij vandaag al ons leven moeten veranderen. Daarom wordt Gods heil liever naar de toekomst verschoven. Daar rust het hygiënisch goed verpakt, gespalkt, zonder gevolgen. Vaak intensiveert dit verdringingsproces het geloof in het hiernamaals. Maar het kan zich ook concreet tegen de kerk keren. Er bestaat een bepaalde vorm van minachting ten aanzien van de kerk die rechtstreeks voorkomt uit de weigering van het ‘vandaag’ dat Jezus verkondigt. Hier bedoelen we niet de scepsis of de haat van de buitenstaanders. Hier bedoelen we een minachting van de kerk die uit de binnenste kring van de kerk zelf komt en die daardoor zo vernietigend werkt, omdat gedoopten, die eigenlijk geroepen zijn om te getuigen van Gods tegenwoordigheid, niet langer geloven dat God in het hier en nu van de concrete aanstootgevende kerk zijn heil wil schenken.
God is er al
Laurence Freeman maakt ons duidelijk dat vasten niet alleen “zaken loslaten” is maar dat de veertigdagentijd ook de tijd is om nieuwe zaken te beginnen of die te verdiepen. In zijn boek reikt Laurence Freeman de lezer telkens een bezinning aan bij de lezing van de dag.
Het heeft me ertoe aangezet om, naast de discipline van het mediteren, meer aandacht te besteden aan de Bijbel.
Na 40 dagen elke dag een Bijbeltekst te lezen met duiding, kreeg ik honger naar meer. Ik ben dit dagelijks blijven doen als inleiding op een meditatiemoment.
Wat voor mij begon als vasten – meer tijd vrij maken voor God en voor de verdieping van mijn geloof – werd een dagelijkse behoefte.
Lut
Onderricht 15 mei
Bron: Alla SELAWRY, Filokalia. Het innerlijk gebed, Ankh-Hermes, Deventer.
We zetten de verkenning van de vruchten van een volgehouden
meditatief en contemplatief gebed verder.
In de opsomming daarvan vermeldt de Filokalia “vertrouwen en blijde smart”.
Onder vertrouwen als vrucht kan gerust begrepen worden:
het groeien van een innerlijk zelfvertrouwen
vanuit een weten, een bewustzijn van bemind en aanvaard zijn.
Het is gewoon al een duidelijk menselijk psychologisch gegeven,
een gegeven uit de ontwikkelingspsychologie van een kind:
zelfvertrouwen bij kinderen komt tot ontwikkeling
vanuit een ervaring en een bewust worden door die ervaring
van bemind, aanvaard en geborgen zijn,
van een bemind en aanvaard zijn zoals men is
en niet omdat men beantwoordt aan reële of denkbeeldige verwachtingen.
Onderricht 19 juni 2018
Bron: Alla SELAWRY, Filokalia. Het innerlijk gebed, Ankh-Hermes, Deventer.
De uiteindelijke vrucht van het innerlijk gebed,
van het contemplatieve gebed, van meditatie,
is het ontstaan van de ‘innerlijke mens van het hart’,
de mens die verborgen leeft in Christus,
ook, de mens in wie Christus verborgen mag leven,
de mens die leeft in eenheid met Christus.
Het is een begenadigde toestand.
Laten we hier er nog even aan herinneringen dat Keating noteert
dat die begenadigde mens zich niet altijd bewust is van die begenadiging,
dat God de heiligheid van zijn heiligen
vooral voor de heiligen zelf verborgen houdt.
Die begenadigde toestand uit zich in het denken, spreken en handelen,
dat liefdevol, vredevol en vreugdevol is
en verder gekenmerkt door een grote vrijheid en moed.
Het denken, spreken en handelen wordt niet meer geleid
door het angstige en begerige ik-gerichte denken.
Er is innerlijke rust en vrede, wijsheid en inzicht,
een grote graad van zelfbeheersing en verdraagzaamheid,
er is deemoed en nederigheid
en de voortdurende gerichtheid op inkeer, bekering, goedheid en gebed,
en een verlangen naar stilte,
een verlangen dat geen teken is van een drang tot wereldvlucht,
maar tot meer leven in plaats van geleefd worden.
In dit begenadigd bestaan is bidden geen kwestie meer van denken,
van vroom nadenken en bezinnen, van woordformuleringen,
van zoeken naar passende, eigentijdse, goed klinkende zinnen,
maar een kwestie van het hart, van een bewustzijn van aanwezigheid,
van een verlangen ook van aanwezig zijn bij God, niet alleen bij God
omdat die me innerlijke rust en comfort dient te verstrekken,
maar een innerlijk aanwezig zijn met God,
een aanwezigheid die zich ook zal vertalen in de wijze
waarop men bij mensen aanwezig is: met God.
Onderricht 1 mei 2018
Bron: Alla SELAWRY, Filokalia. Het innerlijk gebed, Ankh-Hermes, Deventer.
Hoewel we in het mediteren zelf geen aandacht besteden
noch aan ervaringen noch aan effecten van ons mediteren
en ook geen meditatietijd ingaan om ervaringen te hebben
of om de effecten van het mediteren te ervaren,
toch besteedt de Filokalia meerdere bladzijden aan wat ze
‘de vruchten van het gebed’ noemt.
Een volgehouden meditatiepraktijk
levert een groeiend vermogen tot aandacht op
en dit niet alleen een aandacht die tijdens het mediteren aanwezig moet zijn,
maar ook een aandacht in het luisteren naar mensen.
Het is die aandacht waarvan Simonne Weil beweerde
dat ze in haar hoogste vorm gebed is
en dat het bevorderen van het vermogen ertoe
het eigenlijke doel van alle onderwijs dient te zijn.