Onderricht 6 december 2016
dinsdag 6 december 2016
Bron: Thomas KEATING, Open Mind. Open Heart. The Contemplative Dimension of the Gospel, Bloombury, 2006, blz. 43-64: The Wanderings of the Imagination
Als je bewust wakker bent is het bijna onmogelijk om niet gedachteloos te zijn. De innerlijke stilte
die wij in het mediteren nastreven is bovendien ook geen gedachteloosheid, geen ontdaan zijn van gedachten, noch van emoties, noch van verlangens. We oefenen ons in het niet gehecht zijn aan wat buiten of binnenin ons onze aandacht trekt en wil vasthouden. We geven er geen aandacht aan en laten los. De té ontwikkelen capaciteit – die zelfs de voorwaarde is tot aandacht, een wezenlijk aspect van liefde – is: onthechting. Maar alles wat ons verstrooit is te aanvaarden, zelfs al lijken gedachten en emoties onaanvaardbaar en ondraaglijk. Dit houdt ook in dat wij m.b.t. gedachten en emoties die ons ‘overvallen’ geen schuldgevoelens moeten toelaten. Ook deze gevoelens en alle gedachten die errond draaien hebben we los te laten. We aanvaarden ze zoals al het andere maar geven er geen aandacht aan. Het steeds terugkeren naar de mantra, naar het gebedswoord is geen verdringend gevecht tegen gedachten en emoties, geen ‘effort’, geen techniek of truc om innerlijk ‘leeg’ te worden. Al die inspanning die spanning met zich meebrengt zou bovendien wel eens kunnen leiden tot pijn in nek en voorhoofd. Het probleem met alles wat ons reëel tegemoet treedt, de realiteit dus, deze in ons en rondom ons, is niet dat die realiteit er is, wel, dat wij er gehecht aan zijn en gehecht aan blijven. Dat geldt ook al voor alle geluiden rondom ons. Er komt hier zelfs een ethische houding bij kijken. Want wat mij ‘stoort’ zou ik misschien wel graag laten verdwijnen… Het is de gedachte ‘Dat stoort mij’ die eigenlijk storend is en hoe meer we aandacht aan het uiterlijke geven, hoe meer het ons in beslag neemt en waarlijk ‘storender’ wordt.
Toch blijft het vermijden van geluiden en het opzoeken van een (relatief) stille plek een goed besluit. Ook vlak voor de meditatietijd moet een ‘stille zone’ ons voorbereiden op de innerlijke stilte. Het is niet aan te raden vlak voor de meditatie gesprekken te voeren die ons intellectueel of emotioneel bezighouden of prikkels op te doen die onze verbeelding vast houden. Geldt dat ook niet voor het intreden van de nachtrust?
Een rustige plek, een rustige tijd. Liefst ook een vast moment in de dagplanning. De trouw aan dit moment is trouwens ook een kwestie van onthechting, van loslaten. Zet ook GSM of mobieltje af. Sommigen halen ook een vaste telefoon uit de stekker! Een volle maag is ook niet aan te raden om te mediteren. Een meditatietijd plannen na een maaltijd is geen goed idee.