Onderricht 6 Juni 2017

Bron: Thomas KEATING, The Human Condition. Contemplation and Transformation, Paulist Press, 1999, blz. 14-20 : The Human Condition (2)

Keating legt nogmaals de nadruk op de noodzaak van het onthecht worden van emoties en temperament en hij zegt uitdrukkelijk dat het nooit te laat is omdat te doen (sommigen kunnen het pas met de dood voor ogen), maar dat het wel ideaal is als in de kinderjaren daar een aanvang mee gemaakt wordt. Ons valse zelf is datgene wat we onbewust toestaan zich te vormen en ons te leiden, namelijk dat ons temperament en onze emoties ons leven bepalen en ook onze perceptie van het leven en van onze medemensen. Frustraties en kwetsuren uit de kindertijd kunnen de rol ervan versterken. Als we ze niet leren loslaten, als we er niet leren aan voorbijgaan dan zullen ze vaak heel onbewust in ons leven een dominante rol spelen met alle miserie van dien. Want we voelen (niet hetzelfde als zijn) ons pas gelukkig als er aan ons temperament en onze emoties toegegeven wordt en als men (wijzelf en de aandachtige toehoorder) er aandacht aan besteden. Met temperament en emoties op zich is niets verkeerd. Ze leveren een noodzakelijke levensenergie.

Maar het grote gevaar is gelegen in het onware denken en aanvoelen, dat er pas van geluk kan sprake zijn als ze tot bevrediging gebracht worden, waarbij – als dat niet zo is – ons ‘ongelukkig zijn’ dan steeds de schuld van anderen is… Dat is een normale kinderlijke manier van denken en voelen maar het gevaar is dat velen onvolwassen blijven op dat vlak. Bovendien wordt iedereen in deze houding bevestigd omdat de meesten zo reageren en handelen en er een cultuur van welwillende toegeeflijkheid is t.o.v. temperament en emoties. We moeten leren inzien hoe we in elkaar steken en dan leren emoties en temperament incorporeren in een intuïtief bewust zijn en een streven naar eenheid (erkennen en herkennen van onze emotionaliteit). Bekering is niet veranderen van uiterlijk, van uiterlijkheden en ook niet een heldhaftig nastreven van waardenbeleving (dat is ook uiterlijk). Onze na te streven (beter: aan ons te laten gebeuren) bekering is geluk elders zoeken dan in het toegeven aan temperament en emotie, is veranderen van basis-ingesteldheid. Het is dus nodig om de onbewuste motivaties van ons gedrag, onze woorden en onze beslissingen in te zien, te herkennen en te erkennen. Dat is het tegenovergestelde van verdringen (‘Ik mag niet emotioneel of boos zijn.’) of ontkennen (‘O, maar ik ben helemaal niet emotioneel/boos.’). Maar eenmaal herkend en erkend moeten we temperament en emotie laten opnemen in een dieper streven en dat doen we als we ze loslaten en eraan voorbijgaan zonder te oordelen, te verdringen, te ontkennen. We laten ze daardoor hun energie afgeven. Dat loslaten, dat er aan voorbijgaan geschiedt o.a. in het contemplatieve bidden.