tekst en Onderricht op 17 september 2024*
Onderricht op 17 september 2024* Feestdag van Hildegard von Bingen
Het vinden van een weg
Mensen willen de rationaliteit van de wetenschap aanhangen. Maar velen willen ook religiositeit niet loslaten.
In wijsheid zoekt men een rationele religiositeit. En die wijsheid zoekt men soms ver.
Daarvan getuigen in boekhandels de vele uitgaven over esoterie.
Dit wijst én op een spirituele honger én op religieuze ontworteling
en ook op het falen en het onvermogen van het kerkelijk christendom om op die spirituele honger een antwoord te geven.
Toch heeft het christendom zich altijd willen aanpassen
aan de noden van de wereld, zoals ook nu vele vormen van spiritualiteit zich richten op en zich willen aanpassen aan de psychologische
en therapeutische noden van deze tijd. Men brengt zo veel kennis van wijsheid,
men zorgt voor ervaringen op het emotionele vlak,
maar dat is nog niet het ervaren van datgene waarop wijsheid gericht is. Men kan veel weten over iets en claimen iets te weten.
Maar echte kennis is meer dan weten,
meer dan een rationele verrukking en een emotionele genoegdoening. Dat geldt zeker voor de christelijke wijsheid,
die bovendien niet gelegen is in iets kennen, maar iemand kennen, zoals gezongen wordt:
U kennen, uit en tot u leven. (ZJ 728)
Christus kennen is ervaring en beleving, de beleving van de liefde.
Het is die ervaring en beleving
waaraan meditatie ons deelachtig wil maken. Meditatie is geen weg naar esoterische kennis, maar een weg naar grotere liefde.
Tussen die beleving en de ervaring
en het rationeel denken en geloven als kennen
(esoterische kennis is dat ook) openbaart zich vaak een kloof, een kloof die we dan ervaren als gebrek aan authenticiteit.
Tussen de gedachte aan en het kennen van het gedroomde ideaal en de beleving en de ervaring ervan in die beleving
ligt de ervaring van tekort schieten.
We beseffen dat we niet zo goed en lief zijn
als we denken te moeten zijn en wellicht ook willen zijn vanuit dit denken. Ons onware zelf blijft, we willen er misschien van verlost worden,
we willen wel transformeren.
Maar deze ervaring dient ons nog niet ongelukkig te maken. We hoeven onszelf niet te misprijzen.
Dat doen we misschien ook al te vaak nog door
de associatie van religie met het alziende boze oog en repressie en een beperking van onze vrijheid.
Meditatie biedt hier een weg van verzoening
tussen het innerlijke ideaal en de realiteit van ons leven.
We kunnen namelijk die realiteit tot spiritueel pad omvormen.
We gaan alles doen met een gerichtheid op wat we doen en daarbij ook met een gerichtheid op Hem
die ons altijd nabij is en altijd liefheeft en geen boos oog is.
En we gaan niets verdrukken of negeren
en ook niet de onmiddelijke vervulling van het ideaal verwachten. Dat is wat we in meditatie doen, beleven en ervaren.
We verdrukken niets, maar laten los.
Ook het ideaal van goedheid en heiligheid. Meditatie is dan beleving van geduld,
van wachten tot iets vervuld wordt.
Zich ongelukkig voelen is te wijten aan het sluimerende onvermogen om te gaan met de spanning tussen een ideaal en de realiteit,
met de spanning tussen wie we willen zijn en wie we zijn,
eigenlijk, hoe we ons nu ervaren vanuit ons verlangen naar heelheid.
We kunnen in ieder geval ophouden met zelf
de afstand tussen ideaal en realiteit te overbruggen
door ons nog eens voor te houden extra ons best te doen. Meditatie is geen gerichtheid op een ideaal,
niet op diegene die ik graag wil worden, maar alleen op wie ik nu ben ten diepste:
geliefd door God.
Meditatie is oefenen in gerichtheid op God en op zijn liefde.
https://www.youtube.com/watch?v=C9K9PfjRjxM&ab_channel=Hildegardv onBlingin%27
* Inspiratie voor het onderricht wordt in dit werkjaar geput in het werk Laurence FREEMAN,
Sprekende stilte. Over christelijke meditatie, Lannoo, Tielt.