In de grond
Het leven van Sint Bernardus van Clairvaux (Feestdag 20 augustus 2023)
Er zijn vele gezichten van de heilige Bernardus. Elke eeuw sinds zijn dood op 20 augustus 1153 heeft zo haar eigen visie op hem. Beurtelings was hij de hervormer, de predikant, de mysticus, de geslepen diplomaat, de kruistochtprediker, de auteur van een literair oeuvre, de kloosterstichter, de schepper van een nieuw ridderschap, de ketterjager, de heilige, de vader van monniken, de scheidsrechter van Europa, de anti-intellectueel, de mariale leraar, de zanger van het mens geworden Woord, en nog veel meer. Dat we met Bernardus met een complexe persoonlijkheid te maken hebben is daarmee wel bewezen. Maar elke visie op hem zegt minstens evenveel over wie naar hem kijkt en over hem spreekt. Martin Luther zag hem bij voorkeur als hervormer en predikant, de jansenisten zagen in hem de strenge asceet, rationele theologen deden hem af als vroomheidsschrijver, de negentiende eeuw hemelde hem op als verzoener van het pauselijk schisma en organisator van de tweede kruistocht. Maar wie was Bernardus werkelijk? Om daarop te antwoorden kunnen we misschien beter de vraag stellen: hoe zag Bernardus zichzelf?
Tekst en Onderricht op 20 juni 2023
OPEN CONTEMPLATIEF HUIS OOSTENDE LEERHUIS VOOR CHRISTELIJKE MEDITATIE
werkjaar 2022-2023
Bron van het onderricht:
Basil PENNINGTON, o.c.s.o., Inwendig gebed. Herontdekken van een oude christelijke manier van bidden. (Engelse titel: Centering Prayer. Renewing an Ancient Christian Prayer Form)
Onderricht op 20 juni 2023
In dit onderricht waarvoor we voor het laatst
inspiratie putten uit het boek van Basil Pennington over Centering Prayer, kijken we naar de figuur van Maria, de moeder van Jezus van Nazaret, door de kerkgemeenschap de Moeder Gods genoemd.
Deze titel wijst ons meteen op de grote dienst die Maria aan de mensheid bewezen heeft,
een dienst waartoe God ook zijn uitverkoren volk riep,
een dienst waartoe ook de kerkgemeenschap geroepen is en ieder van ons, iedere gedoopte christen.
Het is het openbaren van Gods liefde voor de mensen aan de mensen. In het woord ‘openbaren’ is duidelijk het woord ‘baren’ te vinden.
God openbaren is God ‘baren’,
is Hem een menselijk leven, een menselijke gestalte geven.
Thomas Keating, de medestichter en bezieler van Contemplative Outreach,
beschreef de doelstelling van meditatie en meditatieonderricht in nagenoeg dezelfde termen:
een bijdrage leveren aan het leren kennen en ervaren van Gods liefde. Maar wie die liefde wil leren kennen en ervaren,
moet eerst zelf van die liefde bewust worden. Meditatie is erop gericht ons van Gods aanwezigheid en van zijn liefde bewust te worden.
tekst en onderricht 16 mei 2023
Bron van het onderricht:
Basil PENNINGTON, o.c.s.o., Inwendig gebed. Herontdekken van een oude christelijke manier van bidden. (Engelse titel: Centering Prayer. Renewing an Ancient Christian Prayer Form)
Onderricht op 16 mei 2023
Men kan zich de vraag stellen
of meditatie als gebedsvorm geschikt is voor iedereen?
Een meditatieve ingesteldheid is essentieel voor iedere gebedsvorm. Bedoeld wordt: het aandachtig aanwezig zijn bij de Aanwezige waarbij alle andere ‘bewustzijnsinhouden’ worden losgelaten.
Of zoals in de aanhef van de prefatie gesteld wordt:
met ons hart bij de Heer zijn.
Op de vormselviering lieten we het korte bericht over Jezus’ doopsel in het Marcusevangelie horen:
In die tijd vertrok Jezus uit Nazaret in Galilea en liet zich in de Jordaan door Johannes dopen.
En op hetzelfde ogenblik dat Hij uit het water opsteeg, zag Hij de hemel openscheuren
en de Geest als een duif op zich neerdalen. En er kwam een stem uit de hemel:
'Gij zijt mijn Zoon, mijn veelgeliefde, in U heb Ik welbehagen.'
Maar we lazen ook het daaropvolgende vers voor.
Terstond dreef de Geest Hem naar de woestijn.
Aan onze vormelingen gaven we aan het initiatief van de Geest deze uitleg: de Geest drijft Jezus naar de woestijn weg van de wereld en de massa omdat er daar te veel stemmen zijn die hemelse stem overstemmen
en niet spreken over Gods onvoorwaardelijke liefde
maar over de noodzaak om aan allerhande verwachtingen te beantwoorden om een geliefd en aanvaard mens te zijn.
Tekst en onderricht 6 juni 2023
Bron van het onderricht:
Basil PENNINGTON, o.c.s.o., Inwendig gebed. Herontdekken van een oude christelijke manier van bidden. (Engelse titel: Centering Prayer. Renewing an Ancient Christian Prayer Form)
Onderricht op 6 juni 2023
In het 13de hoofdstuk van zijn boek Centering Prayer
geeft Basil Pennington antwoorden op meerdere vragen over meditatie.
In ons vorig onderricht hadden we al
een aantal van die antwoorden verwerkt.
Nu komen nog een aantal items aan bod.
Pennington stelt dat we in ons mediteren geen angst moeten hebben
voor de invloed van ‘evil spirits’ als onze geest en ons hart geopend is.
Als we werkelijk in ons centrum vertoeven
en alle beelden en alle gedachten hebben losgelaten
zijn we daar buiten het bereik van welke invloed dan ook.
We zijn er veilig en vrij.
En we mogen er ons ook vrij en veilig weten
t.o.v. van schuldgevoelens en drukkende herinneringen aan vroeger falen.
Onszelf confronteren met wat in ons leven verkeerd was, is niet slecht,
maar men dient daar niet in te overdrijven.
Men dient niet constant aan gewetensonderzoek te doen
en daar is de tijd voor de meditatie zeker niet voor bedoeld.
Schuldgevoelens en benauwende herinneringen aan vroeger falen
dienen we in onze meditatietijd los te laten
zoals iedere andere emotie of gedachte.
Bovendien mogen we ons bewust worden van Gods liefde
en ons aanwezig zijn bij zijn liefdevolle aanwezigheid
bevrijdt ons van de druk ons te bewijzen in de wereld
en helpt ons om de strijd te staken om in de wereld
emotioneel en sociaal te overleven.
Tekst en onderricht 2 mei
Bron van het onderricht:
Basil PENNINGTON, o.c.s.o., Inwendig gebed. Herontdekken van een oude christelijke manier van bidden. (Engelse titel: Centering Prayer. Renewing an Ancient Christian Prayer Form)
Onderricht op 2 mei 2023
Jezus zegt tot ons:
Mt 11, 28 Komt allen tot Mij die uitgeput zijt en onder lasten gebukt, en Ik zal u rust en verlichting schenken.
Gebed moet ons spiritueel rust en verlichting schenken en Jezus nodigt ons tot zo’n rustgevend gebeuren uit,
zoals Hij een vriend uitnodigt tot een ontspannende intieme maaltijd. Gebed zou echter niet alleen spirituele rust moeten schenken,
maar zelfs psychologische en fysieke vernieuwing en sterkte. In dit verband is er veel gelijkenis tussen meditatie en slaap.
Treden we onze slaap niet ontspannen in
dan is de kans groot dat we niet uitgerust ontwaken.
Leggen we ons ontspannen te ruste
dan zullen we wellicht ook verfrist opstaan uit de slaap.
Zo dienen we onze meditatietijd ook ontspannen in te treden en het is raadzaam enkele tijd te spenderen aan relaxatie vooraleer we de twintig minuten mediteren starten.
Pennington geeft ons enkele relaxatietechnieken,
heel simpele oefeningen die ons voor ons gebed kunnen vrijmaken. Alleen al het gegeven dat we onze aandacht op die oefeningen richten kan al een innerlijk loslaten
van onze drukke bezigheden en bezorgheden betekenen. Van die technieken presenteren we er nu drie,
oefenen die we kunnen doen als we in groep mediteren zonder dat ze de aandacht van anderen op ons vestigen. Het zijn discrete oefeningen die we zittend kunnen doen.