Homilie voor de 29ste zondag door het jaar C 19 oktober 2025

Homilie voor de 29ste zondag door het jaar C 19 oktober 2025
MISSIEZONDAG


Een ‘campagne voeren’ is vooreerst ‘aandacht vragen voor’ in de hoop dat onverschilligheid ophoudt….

De affiche voor de wereldmissiemaand van dit jaar toont negen jongeren die in februari 2025 deelnamen aan de pelgrimstocht van vrede
in het bisdom Rumbek in Zuid-Soedan.
Vrede brengen is de belangrijkste en moeilijkste uitdaging voor de Kerk in Zuid-Soedan, waar na de onafhankelijkheid de burgeroorlog van 2013
leidde tot meer dan 400.000 doden en miljoenen vluchtelingen.
Sinds april 2023 is in het buurland Soedan ook een burgeroorlog aan de gang die opnieuw meer dan een miljoen vluchtelingen naar Zuid-Soedan bracht.
Volgens de VN en andere hulporganisaties is de humanitaire crisis in Soedan en Zuid-Soedan de grootste ter wereld.
Zeker 750.000 mensen leiden aan ernstige ondervoeding.
Maar er is hier amper aandacht voor die crisis en de oorlog die er de oorzaak van is.
Veel, zoniet alle aandacht gaat naar andere crisissituaties die natuurlijk ook alle aandacht waard zijn…

Elie Wiesel, de in 2016 gestorven bekende overlever van de Holocaust, schreef dat niet haat het tegenovergestelde is van liefde,
maar wel onverschilligheid, het gebrek aan aandacht en interesse.
En de in 1948 overleden Frans-Joodse mystica en activiste Simone Weil
beschreef aandacht heel treffend als het eerste en belangrijkste kenmerk van liefde. Ik heb lange tijd gedacht dat angst het tegendeel van liefde is,
maar nu ben ik ervan overtuigd dat Wiesel en Weil gelijk hebben.
Angst leidt wel tot haat, maar haat en angst bezitten een grote graad van aandacht, waardoor ze kunnen omslaan in liefdevolle interesse.
Zoiets als ‘de vervolger die volger wordt’. Denken we maar aan Paulus. Misschien is het tegendeel van geloof ook niet strijdend atheïsme,
maar de sluipende onverschilligheid van de massa ten opzichte van het goddelijke, een onverschilligheid voor diepgaande spiritualiteit
die ook in kerkelijke kringen en structuren aanwezig is.
En wellicht is de oorzaak van het verlies van waardenbeleving bij een massa jongeren ook gelegen in onverschilligheid van ouderen ten opzichte van die waardenbeleving: ‘Zolang je maar onze rust niet verstoort…’.
Onverschilligheid is in opvoedingssituaties desastreus. Ouders kunnen tegen hun kind wel zeggen:
‘Je hebt toch alles en wij doen toch alles voor je..’,
maar in veel gevallen zou een kind kunnen antwoorden:
‘Ja, maar je hebt nooit tijd voor mij en nooit echt aandacht.’

De aandacht en de goedheid van de onrechtvaardige rechter voor de weduwe is geen echte aandacht, maar een manoeuvre om met rust gelaten te worden, het sussen van zijn geweten
om terug te kunnen keren naar zijn onverschilligheid en zelfgenoegzaamheid,
een toestand waarin het grootste deel van deze consumptiemaatschappij verkeerd. Die toestand wordt in Mass van de Joodse componist Leonard Bernstein (+1990)
door het koor bezongen als ‘glorious living’,
met de vraag waar dat uiteindelijk naartoe leidt.
De onrechtvaardige rechter laat zich niet echt raken. Hij voelt zich enkel geplaagd en verontrust.
Er is geen medelijden, geen gevoel van barmhartigheid.
In de parabel plaatst Jezus daartegenover de aandacht van God. En de aandacht van de mens die in eenheid met God leeft,
deelt in die aandacht, ziet wat God ziet, hoort wat God hoort, al datgene waarvoor de massa onverschillig is.
De Duitse feministische mystica en theologe Dorothee Sölle (+2003) schreef:
De met God vereende ziel bekijkt de wereld met Gods ogen:
ze ziet als God, datgene wat anders onzichtbaar gemaakt wordt en geen rol speelt; ze hoort het gekerm van de hongerende kinderen;
ze laat zich niet afleiden van de reële ellende;
ze wordt één met God in de waarneming, in de kennis én in het handelen.

Jullie kunnen het evangelie van deze zondag lezen
als een geruststellende bevestiging dat God ons gebed wel zal verhoren

als we maar in ons smeekgebed niet versagen en blijven aandringen.
De ervaring van veel mensen is anders
en misschien moeten we wel een andere kijk op het smeekgebed krijgen.
Bidden om vrede drukt in ieder geval uit
dat wij niet onverschillig zijn voor de ellende die oorlogen meebrengen.
En dit gebed is ook maar echt zinvol
als we niet enkel één zijn met God in waarneming en kennis, maar ook in handelen.
De parabel van de onrechtvaardige rechter heeft wellicht als eerste boodschap een oproep om hem in zijn onrechtvaardigheid niet te volgen,
om een einde te maken aan onverschilligheid en op te staan uit zelfgenoegzaamheid
en ons wel te bekommeren om God en zijn gebod dat zegt:
‘Gij zult niet doden.’
Onverschilligheid maakt dagelijks slachtoffers.
De parabel roept ons op om één te worden met God in de waarneming van de wereld, in de kennis ervan én in het handelen voor wie in die wereld lijden.
Alleen kunnen we dat laatste niet.
Daarvoor hebben we een gemeenschap nodig.
Dat beseft de Kerk in Zuid-Soedan dan weer zeer goed.

https://www.youtube.com/watch?v=XrVytJd8ha0&list=RDXrVytJd8ha0&start_radio=1 Half of the people are stoned
And the other half are waiting for the next election Half the people are drowned
And the other half are swimming in the wrong direction They call it glorious living
They call it glorious living
And, baby, where does that leave you? You and your kind?

De Mass van Leonard Bernstein is de moeite waard om integraal te beluisteren en bevat scherpe kritiek op de maatschappij en op de Amerikaanse religiositeit.