Zaterdag 5 de week Vasten
Johannes 11: 45-56
Besef toch dat het in jullie eigen belang is dat één man sterft voor het hele volk, zodat niet het hele volk verloren gaat. Johannes 11: 50 (NBV )
Als jongen ben ik opgegroeid met de rijkdom van het katholieke geloof. Haar krachtige symboliek opende voor mij nieuwe dimensies van de werkelijkheid. Ik had zo een volwassen beeld van God als op die leeftijd mogelijk was. In toenemende mate had ik echter te maken met de verre, verheven, altijd waarnemende, zogenaamd liefhebbende en toch angstaanjagend koude constructie van onze collectieve verbeelding, een beetje zoals een bankrover voor een bewakingscamera.
"Toen ik een kind was, sprak ik als een kind, begreep ik als een kind, dacht ik als een kind: maar toen ik een man werd, stopte ik met kinderlijke dingen." Paulus legt er de nadruk op dat we religieus moeten groeien en doorbreken in de realiteit - en niet in de constructie -van de goddelijke dimensie. De woorden uit het evangelie van vandaag komen van de Hogepriester die, met een politieke meedogenloosheid die altijd aanwezig is in de gangen van de macht, ons een sleutel geeft tot de rijping van ons begrip over het Paasverhaal. Dit opnieuw vertellen gaat binnenkort in een hogere versnelling voor degenen onder ons die de liturgieën volgen.
Als kind kreeg ik een eenvoudige, in feite een veel te simplificerende, verklaring van dit mythe-vernietigende verhaal: schuld-aflossing. Het lijden en de dood van Jezus, het onschuldige offerlam, werd uitgelegd als het afbetalen van een schuld die de mensheid verschuldigd was aan een goede en liefhebbende Schepper. Als je vroeg wat die schuld was, kreeg je het verhaal van Eden te horen en het fatale stuk fruit dat dood en ellende bracht in het lot van het mensdom. In die vorm was het een omkering van het verhaal van de Kerstman. De Kerstman geeft je iets voor niets. God de Vader straft mensen voor dingen die ze niet hebben gedaan en noemt het de erfzonde. Als een creditcardschuld die je niet kunt afbetalen, werd die schuld steeds groter en groter.